Acht

(De Nephila Clavata! klik voor een scherpe weergave -als je durft)


Japan is een prettig land voor mensen met pleinvrees, want pleinen zijn hier nauwelijks. Het is ook een fijn land voor mensen met smetvrees, want Japanners maken overdreven vaak en veel schoon. Lijders aan chiraptofobie, isolofobie, en zelfs ochofobie kunnen nauwelijks een beter land kiezen om te bezoeken of te bewonen. Alleen de arachnofoob heeft hier niets te zoeken. Japan is een spinnenland.

De mooiste Japanse spin vind ik de nephila clavata, joro-gumo in het Japans. Hoewel ze maar een paar centimeter groot zijn, en de mannetjes nog veel kleiner, zijn deze spinnen een imposante aanwezigheid in het landschap. Dat komt vooral door de enorme webben die de dames clavata overal weven. Drielaagse bouwsels zijn het, vaak een meter of drie (!) in diameter, die tussen bomen, of over wandelpaden gesponnen worden. Dat laatste is moet dan wel hoog genoeg gebeuren, anders loopt het nijver wandelvolkje het web binnen de kortste keren stuk. Veel webben hangen op ongeveer een meter tachtig, zodat Japanners er makkelijk onderdoor passen. Ik kom daarentegen geregeld met een kop vol kleverige spinnenzijde op kantoor aan.

Wat opvalt in Japan is dat vrijwel niemand bang is voor, of griezelt bij, spinnen. De nephila zijn momenteel zwanger, en jong en oud staan zich vrolijk te vergapen aan de gezwollen achterlijven van de wijfjes. Dat zou in Nederland anders zijn, denk ik. Vooral jongedames, met wie ik zowel beroepshalve als recreatief in Nederland veel omging, lijden veelal aan een even onbegrijpelijke als stompzinnige spinnenangst. Zelfs een stoere vrouw als mijn lezer I., die gerust de ontleding van mijn lichaam contempleert, geraakt doorgaans in blinde paniek bij het zien van het kleinste spinnetje. Dit heeft mij altijd ten zeerste bevreemd. Hoe kan iemand nou bang zijn voor een spinnetje van drie centimeter? En tegelijkertijd niet, ik noem maar wat, voor mij? Ik ben toch gevaarlijker, lijkt me. Hoop ik.

Waarom zijn mensen in Japan niet bang voor spinnen, en elders wel? Je kunt de vraag natuurlijk beter andersom stellen, natuurlijk, maar ik ben nu eenmaal hier, en dus vroeg ik het de psychologe N., met wie ik elke maandag spaghetti eet, nadat we haar jongste artikel in min of meer coherent Engels hadden herschreven. "Spinnen hebben acht poten", antwoordde ze, terwijl de pasta voor de zoveelste keer van haar vork terugviel op haar bord.

"Dat is mij bekend, maar wat heeft dat met angst te maken?"
"Ik bedoel, spinnen hebben acht poten, vandaar."
"Dus als ze negen poten zouden hebben waren ze wel eng geweest?"
"Negen? Dat zou ik geen prettig dier vinden. Acht is een gelukkig getal. Negen niet."
"Dus het heeft niets te maken met een Japanse waardering voor het ongewerveld mede-organisme?"
"Nee hoor, insecten zijn bijvoorbeeld eng en weerzinwekkend, vooral kakkerlakken. Smerige beesten met hun vieze zes poten."
"Maar spinnen hebben hárige poten!"
"Jij toch ook? En dan nog vier. Geen prettig getal, vier."

Onderwijl is mijn bord leeg, en zit N. zoals gebruikelijk haast snikkend van woede te worstelen met een vork en een bord glibberige pasta. Waarom ze zich dit elke week opnieuw aandoet is me een raadsel, maar ze weigert consequent de uitbater om een paar eetstokjes te vragen. De spinnendiscussie slaat daardoor een beetje dood, maar de conclusie is duidelijk. Japanners houden van spinnen omdat acht een geluksgetal is. Een achterlijke reden .

Spinnen zijn, blijkbaar, magische wezens, net als katten, slangen en Maxime Verhagen, waar mensen zich niet op een verstandige, rationele wijze toe kunnen verhouden. Óf men acht hen volstrekt weerzinwekkend, óf juist reuze schattig. En waarom? Slangen en Verhagen zijn reptielen, maar dat zegt niks, want schildpadden worden door vrijwel iedereen juist enorm gewaardeerd. Katten zijn warm en harig, maar dat zijn ratten ook, en toch hoor je zelden iemand verklaren 'meer een rattenmens' te zijn. En de spin, met z'n fraaie poten, ijver, tekening en elegantie wordt afgerekend op potental, potenhaar, potenlengte en wat dies meer zij. Staakt deze waanzin, beminde lezers, en stopt het potendrammen. Volgt uw spinnen kritisch, maar altijd met liefde.