Examen

Als ik het lokaal binnenkom is het er al eivol. Ik kom hier vaker, ik werk hier, ik hoor daar, achter die tafel, waar nu drie dames in mantelpakjes grote belangrijkheid staan uit te stralen. Maar de studenten in het lokaal zijn mijn studenten niet. Ze zien er net een beetje anders uit, en praten Vietnamees, Chinees, Tagalog. Ik geef mijn kaart aan het eerste het beste mantelpakje. Na langdurige controle van allerlei documenten krijg ik een andere kaart, met mijn tafelnummer: 280350093.

Achter en naast me zitten Vietnamese jongens van een soort dat ik ken uit Hanoi. Iets te merke kleding, iets te nieuwe iPhone, iets te grote bek, iets te davidoffe sigaretten en iets te bedacht haar. Some pigs are more equal than others, vooral als hun vader iets in de partij doet. Voor me zit een roedel Chinese meisjes, aanzienlijk minder overdreven aangekleed, maar waarschijnlijk niet minder behorend tot een nationale of provinviale elite. Ze kwetteren nerveus, giebelen en overleggen. Alleen het meisje voor me niet. Zij zit stil. Ze draagt een roze trui en heeft haar haar in een staart.

"Heb jij je goed voorbereid?", vraagt een van de Vietnamezen in het Japans. Dat heb ik niet, geef ik toe, ik vond dat ik het maar moest kunnen met de kennis die ik heb. "Hij is enorm goed", zegt hij, en wijst op een geblondeerde jongen in een leren jack. "Ik hoop dat ik het haal. Ik doe m'n best wel, maar ik heb niet veel talent." Eigenlijk is het wel een aardige jongen, die het ook niet kan helpen dat het reëel bestaand socialisme nogal in zijn voordeel heeft uitgepakt. Zo te zien is hij nog homo ook.

Iedereen moet zijn kaart op de rechter bovenhoek van de tafel leggen, zodat de mantelpakjes die kunnen inspecteren. Het meisje voor me is acht dagen geleden 22 geworden, zie ik. Ze heet Li. Een van haar vriendinnen begint in luidruchtig Mandarijn uit te leggen dat ze niet goed op de pasfoto staat, dat ze echt nog nooit zo slecht op een pasfoto heeft gestaan, dat het, nou ja, het is maar voor een examen natuurlijk, maar ze heeft toch zoiets van, dit kan gewoon niet. Li luistert niet. Dat doet ze vaker, is mijn indruk, niet luisteren. Ze is er heel goed in.

Het examen verloopt ontiegelijk snel. Karakterkennis. Grammatica. Luistertoets. Multiple Choice. Ik vul braaf de antwoordkaart in. Een van de Chinese meisjes probeert te spieken bij het meisje met de slechte pasfoto. Dat lijkt me een slechte keuze. De Vietnamese jongen zucht. Ik ook. Wat moet ik hier ook? Dit is mijn lokaal. Ik neem hier examens af, als het echt niet anders kan, ik maak ze er niet. We zijn klaar.

Als de mantelpakjes de kaarten ophalen weet ik nog net een blik te werpen op het patroon van zwarte blokjes op de kaart van Li. Het lijkt sterk op het patroon op mijn eigen kaart. Dat komt goed uit, want ik heb een rotsvast vertrouwen in het vermogen van stille, Chinese meisjes, met roze truitjes en paardenstaarten, om precies 8 dagen na hun 22e verjaardag een prima examen Japans af te leggen. Mijn buurman luistert naar de jongen in het leren jack, die uitlegt wat de antwoorden waren. Hij zegt iets wanhopigs in het Vietnamees. We staan op, het is afgelopen, we gaan naar huis.

Gisteren kwam eindelijk de uitslag. Ik denk dat Li het wel gehaald zal hebben. Net als ik.