Deens

Zoals ik al eerder schreef blink ik uit in overbodige kennis. Iets hoeft maar een beetje van belang te zijn of er gaan honderden echt geleerde en ijverige mensen aan werken. Daar hoef ik niet bij te zijn. Het is nu eenmaal veel makkelijker om deskundig te zijn in iets waar niemand iets van af weet en ook veel leuker. Ik ben toch het liefst een decoratief muurbloempje dat bij tijd en wijle briljante inzichten ten beste geeft waar andere mensen niet op waren gekomen omdat ze met nuttiger zaken bezig waren.

Zo ben ik al enige jaren de belangrijkste Nederlandse Denoloog. Zelfs in Denemarken zul je weinig mensen tegenkomen die meer van dat land en volk begrijpen dan ik. Dat is natuurlijk ook logisch; als ze ergens begrijpen hoe onbeduidend Denemarken is, dan is het wel in Denemarken. Een Deen zal eerder geneigd zijn zich als Amerikanist te profileren, of computerprogrammeur te worden, of komiek, of striptekenaar, of worstverkoper, of motorbendeleider, of ontwerper, of speelgoedfabrikant, of fietsenmaker. Alles behalve Denemarkendeskundige.

Wie schetst mijn verbazing dat, terwijl ik me aan het ontwikkelen ben tot een uiterst irrelevante puberteitshistoricus, in Nederland ineens ophef ontstaat over het "Deense model"? Het schijnt dat de VVD en het CDA van plan zijn een minderheidskabinet te vormen met gedoogsteun van de PVV. Zoiets bestaat in Denemarken ook, is de redenering, en daar werkt het, dus waarom niet in Nederland? Zal ik dan maar even? Hierom niet:

In Denemarken zijn minderheidsregeringen inderdaad gebruikelijk. En niet alleen daar, in pakweg Zweden gaat het precies hetzelfde. Al decennia. En helemaal niet slecht. De reden dat een minderheidsregering daar zo goed werkt, is dat Denemarken en Zweden geen bicameraal stelsel kennen. Als iets door de Deense Folketing (denk aan de Nederlandse woorden "volk" en "geding") is goedgekeurd, dan is daarmee de kous af. Daardoor is de Deense parlementaire politiek vaak spannend en zijn Deense politici afwisselend coole macho's en scherpe onderhandelaars. Als je net dat ene stemmetje van extreem links, extreem rechts of van wie dan ook meekrijgt, kun je binnen zijn. De huidige Deense regering, die zogenaamd "gedoogsteun" geniet van Dansk Folkeparti, doet in werkelijkheid geregeld zaken met links, als het over rechts even niet lukt, vooral in Europese aangelegenheden. Opportunistisch? De waan van de dag? Ja, maar het alternatief is ook niet alles, zoals u inmiddels gemerkt heeft.

In Nederland werkt dit niet, denk ik. Je kunt geen koehandel bedrijven in het parlement als je alle wetgeving vervolgens nog goedgekeurd moet krijgen in de Eerste Kamer. Dat kunt u zich ook makkelijk voorstellen. Een veiling werkt immers ook alleen als de uitkomsten ervan bindend zijn. Als u dat fraaie, massief gipsen biedermeierdressoirtje eenmaal op de kop getikt hebt, dan kunt u later niet komen zeuren dat uw levensgezel of ouders/verzorgers het niet mooi of te duur vinden. Aanraken is zetten in een parlement met een minderheidsregering en dat kan niet als alle overeenkomsten later, in een andere kamer, alsnog afgeschoten kunnen worden, zeker als dat daar gebeurt door leden van dezelfde politieke partij.

Mijn Franse collega Maurice Duverger heeft ooit opgemerkt dat districtenstelsels vrijwel altijd leiden tot tweepartijsystemen. Deze observatie heet nu, nogal hoogdravend, de wet van Duverger, en klopt overigens vrijwel altijd. Alleen het Verenigd Koninkrijk vertoont nu afwijkend gedrag, maar daar is dan ook een referendum voor stelselhervorming in de maak. Dat moet daar nu ook wel, want geen redelijk mens wil ooit nog op die elitaire conservatieven of die oorlogszuchtige sociaaldemocraten stemmen.

Zal ik er, in navolging van Onze Maurice, ook eens een concept-wetje tegenaan gooien? Komtie. Stabiele minderheidsregeringen zijn in parlementaire democratieën uitsluitend in unicamerale stelsels mogelijk. Het kan natuurlijk zijn dat ik het mis heb, maar ik denk eigenlijk van niet. Dan heb ik hierbij toch maar mooi de eerste wet van Futselaar geformuleerd! Het is niet om pretentieus te doen, maar ik verwacht toch wel dat ik met deze vondst spoedig in de Hofstad zal worden geïnviteerd.

Dan kan ik meteen, want daar was dit alles me om te doen, op de koffie bij mijn idool Adriaan Bontebal. Hij is virtueel naar België verhuisd, maar woont bij mijn weten nog gewoon in de Schilderswijk. Bezoekt u even zijn vernieuwde weblog?