Beste landgenoten,...

Zowaar, een emailtje van de ambassade met de mededeling dat ik en mijn partner op 20 maart aanstaande vanaf Narita naar Nederland geëvacueerd kunnen worden. Op eigen kosten, overigens, maar toch. Zo te zien hebben alle Nederlandse inwoners van Japan dit mailtje gekregen, genoeg mensen om een paar vliegtuigen te vullen, maar ik betwijfel of er veel animo zal zijn. Niet uit Kinki, in ieder geval, want wij hebben nergens last van, en de reis naar Narita zou ons bijna 600 kilometer dichter bij Fukushima brengen.

Als ik al zou vluchten dan toch liever de andere kant op. Vorige week donderdag pakte ik de trein van Tokio naar Osaka, ja ik ben achteraf ook erg blij dat ik het niet een dagje had uitgesteld, en zag veel reclame voor de nieuwe kogeltrein naar het verre Zuidwesten. Als de nood aan de man is kunnen we dus in een wip naar Nagasaki, wat in een moeite door minder begaafde journalisten over de hele wereld in de gelegenheid zou stellen diepzinnig te doen over de 'ironie van de geschiedenis'.

Overigens begrijp ik niet goed waarom 450.000 dakloze Noordjapanners met weinig voedsel en brandstof in de kou zitten terwijl ten zuiden van Tokyo het land intact, de mensen toeschietelijk en voedsel overvloedig is, om van het weer nog maar te zwijgen. Vandaag begint hier de krokusvakantie, of hoe het ook moge heten in Japan, dus mijn universiteit is tot begin april nagenoeg leeg. Plek zat voor wat dakloze Tsunamislachtoffers.

Maar ze komen niet. Deels is dat ongetwijfeld omdat de infrastructuur in het Noorden naar de vaantjes is en reizen moeilijk, maar op langere termijn zal het aanvoeren van voedsel, water en geneesmiddelen toch meer verkeer (en geld) vergen dan een eenmalige uittocht naar het zuiden. Er zijn bovendien vliegvelden zat in het noorden, waarvan de meeste nog bruikbaar zijn. En toch, en toch; geen evacué te bekennen hier. Misschien blijven de mensen liever dicht bij wat ooit huis en haard was, wachtend op de doodsberichten van weggespoelde vrienden en verwanten. Opvang in de regio, zoals dat in Nederland heet. Een beperkt aantal gebieden is trouwens nog steeds niet bereikt of bereikbaar, hoewel de aardbeving vandaag al een week geleden is.

Daarmee beheerst Japan nu ook al een week de Europese voorpagina's. Inmiddels is het dreigende bloedbad in Libië, terecht overigens, ook behoorlijk in de aandacht, maar Japan blijft in veel kranten vooralsnog dominant. Deels gaat de aandacht uit naar de problemen die de bevolking ondervindt, naar het bergen van duizenden slachtoffers en naar de pogingen om de laatste delen van het rampgebied te ontsluiten, maar dat zijn niet de belangrijkste onderwerpen. De wereld ziet vooral de Fukushima Daiichi kerncentrale. En eerlijk is eerlijk, de kwaliteit van het gebodene is er naar. Het is natuurlijk geen pretje, een kernramp, maar het blijft wel van uur tot uur spannend.

Dat het zo spannend is, is mede te danken aan het hardnekkige openheidsbeleid van Naoto Kan. Hoewel, afgaand op de schrijvende pers in Nederland, Duitsland, België en Denemarken zouden bij ontstentenis van serieuze berichtgeving de kolommen ook makkelijk met paniekzaaierij, wilde speculaties en andere flauwekul te vullen zijn. De (natuurlijk) Franse krant Le Monde heeft het in het hoofdredactioneel commentaar niet ten onrechte over "occidentaal catastrophisme". Hoe het ook zij, Kan heeft begrepen dat je maar beter eerlijk kunt vertellen hoe de zaken ervoor staan, en na de nodige druk vindt hij navolging bij de zwakbegaafde directie. Hoe staan de zaken ervoor, dan, Ralf? Nou, bepaald niet best, maar voor een kernramp gaat het wel.

Een andere reden om openheid te betrachten is dat je kernrampen in Japan bijzonder slecht geheim kunt houden. Er zijn massa's mensen die geigertellers tot hun beschikking hebben en de communicatie verloopt in het grootste deel van het land weer als vanouds. Dat houdt niet lekker geheim, en dat is maar goed ook. Ook u kunt uw steentje bijdragen aan de veiligheid van de Japanse medemens, door hier in real time de stralingsniveaus in Tokio in de gaten te houden.