Obsessies

Er zitten nu al ruim een week lang, op ongeveer tweehonderd meter van mijn huis, duizenden mensen onafgebroken sake, bier en wijn te hijsen onder de kersenbomen op de oevers van de Shuku. De gemeente heeft containers neergezet voor de lege blikjes en flessen en als ik 's ochtends naar mijn kantoortje fiets liggen nog tientallen mensen op hun plastic picknickzeiltjes hun roes uit te slapen. Zou dat in Nederland ook kunnen? Ik denk het wel, maar het zou anders aflopen.

In Nederland zouden, denk ik, al vrij snel mensen ruzie met elkaar krijgen en zouden binnen afzienbare tijd vechtpartijen uitbreken. Een aanzienlijk deel van de Nederlandse bevolking wordt nu eenmaal agressief van drank, zoals bij Koninginnedagen, bekerfinales en wat dies meer zij telkens weer blijkt, vooral in combinatie met mooi weer. U kent dat wel, van die mannen (het zijn doorgaans mannen) die na een paar pilsjes in de zon een rooie kop krijgen en op zoek gaan naar een aanleiding om iemand uit te schelden of in elkaar te timmeren. Het zijn er niet heel veel, maar wel genoeg om op iedere zomerse vrije dag een opleving in de openlijke geweldpleging te veroorzaken.

In Japan bestaan deze mannen niet. Openbare dronkenschap en zonnig weer voeren hier tot, onder meer, zeer lelijke samenzang, in de rivier springen, exhibitionisme, liefdesverklaringen, slapen in de buitenlucht, wildplassen en wankelende dansjes, maar niet tot agressie of vechtpartijen. Dat is opmerkelijk, temeer daar er aanleiding zat is, zoals de voornoemde lelijke samenzang, en geen enkel toezicht, omdat de zes politieagenten die Japan rijk is nu eenmaal het grootste deel van hun tijd in hun buurtkantoortjes zitten.

Hoe kan dit? Het is aantrekkelijk om te suggereren dat Japanners geen aanleg hebben voor geweld en zodoende niet op het idee komen om elkaar te lijf te gaan. Als historicus van de Twintigste Eeuw heb ik een aantal dingen tegen dit idee in te brengen, en ook een snelle blik op een vrolijke Japanse familiefilm [youtube, MSFW] leert al snel dat Japanners toch wel bekend zijn met het concept van bruut, excessief geweld. Waarom begrijpen ze dan niet dat je elkaar na een middagje zuipen in de zon in mekaar hoort te mokeren?

Volgens mij ligt het aan de uitlaatkleppen. Je hebt in Nederland natuurlijk ook allerlei bezigheden, zoals postzegels verzamelen, kooivechten en nordic walking, waarop je je opgekropte agressie een beetje kunt afreageren, maar in Nederland doe je al gauw gek genoeg, moet het een aardigheidje blijven en moet nooit iets te ver gaan. Ja, geen wonder ook dat mensen elkaar na een paar glaasjes rosé te lijf gaan! In Japan doen we dat anders. Japanners hebben veel goede eigenschappen, maar relativeringsvermogen is daar niet bij en zodoende hebben zij geen hobbies. Japanners hebben obsessies.

Vrijwel alle mensen die ik hier ken zijn "Otaku" van iets. Het woord Otaku had vroeger een iets andere betekenis en overigens ook een heel interessante geschiedenis, maar daar zal ik het nu even niet over hebben. Punt is dat als je een obsessie hebt, je die ook meteen goed hebt. Als je een aquarium opzet, word je meteen aquarium-otaku, als je je brommer opleukt word je meteen maar brommer-opleuk-otaku, als je je verkleedt word je meteen verkleed-otaku en als je een tatoeage laat zetten word je meteen tatoeage-otaku. Als Japanners dan eindelijk klaar zijn met zowel hun drukke baan als hun drukke obsessie, zijn ze veel te moe om elkaar te molesteren.

Er zijn ontelbare obsessies, van kevers kweken tot rockabilly dansen, maar slechts een beperkt aantal echte klassiekers. Een van de oudste en meest gevestigde obsessies is de treinobsessie, die nu al decennia lang een aanzienlijke deel van de bevolking in haar ijzeren greep heeft. Ook de trein-otaku verzamelen zich op de oevers van de Shuku. Maar niet om er iets te drinken of zich over te geven aan verbroederende samensang. Nee, ze staan, zoals door mij gefotografeerd, op de brug die de "2", de oude weg tussen Kobe en Osaka, over de Shuku draagt, met tientallen tegelijk klaar om de Treinfoto der Treinfoto's te maken, namelijk een foto van een Japan Rail-trein die tussen de bloesemende kersenbomen door over de spoorbrug rijdt. Kijk, hier staan ze:



En dan, eindelijk:



Zelf ben ik overigens een otaku-otaku, en zoals u inmiddels gemerkt hebt niet de minste.